Growth Hormone (GH) หรือ ฮอร์โมนเติบโต เป็นฮอร์โมนที่มีความสำคัญสูงสุดในการเจริญเติบโตของร่างกาย เราจะได้รับ Growth Hormoneจากต่อมไทรอยด์ในสมอง และเมื่อปล่อยออกมา ซึ่งส่งผลต่อหลายระบบของร่างกาย ช่วยความสูงในเด็ก ผู้ใหญ่ก็ช่วยการรักษาสมดุลของร่างกาย มีมวลกล้ามเนื้อที่ดี มึการซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอต่างๆของร่างกาย ทำให้กระดูกไม่พรุน การมีฮอร์โมนในปริมาณที่เหมาะสมในทุกช่วงวัยจะทำให้สุขภาพแข็งแรงได้
บทบาทสำคัญของ Growth Hormone
การเพิ่มความยาวของกระดูก ซึ่งเกิดจากกระบวนการย่อยโปรตีนภายในเซลล์กระดูก โดยทำให้เซลล์กระดูกแบ่งตัวและขยายตัว ทำให้กระดูกยาวขึ้น และเพิ่มความแข็งแรงของกระดูกด้วยการให้แคลเซียมเข้าไปในกระดูกเพิ่มขึ้น ด้วยการเพิ่มขนาดของเซลล์กระดูกและมวลกระดูก เราจะได้รับประโยชน์จากการเจริญเติบโตและพัฒนากระดูกที่แข็งแรง
บทบาทสำคัญในการสร้างกล้ามเนื้อ โดยเพิ่มการเจริญเติบโตของเซลล์กล้ามเนื้อ ซึ่งทำให้กล้ามเนื้อของเราแข็งแรง และมีความหนาเพิ่มขึ้น การให้ GH ยังช่วยในการสร้างโปรตีนในร่างกาย ทำให้เกิดเซลล์ใหม่และสามารถซ่อมแซมเซลล์ที่สึกหรอได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในการซ่อมแซมกล้ามเนื้อที่ได้รับบาดเจ็บ
การควบคุมน้ำตาลในเลือด หากน้ำตาลในเลือดต่ำลง ร่างกายจะเพิ่มการหลั่ง Growth Hormone เพื่อเพิ่มปริมาณน้ำตาลให้กับร่างกาย เมื่อ Growth Hormone เพิ่มขึ้น จะส่งผลให้เกิดการสลายไขมันภายในร่างกาย เนื่องจากการสร้างฮอร์โมนนี้จะช่วยลด Triglyceride ในเลือดได้
การควบคุมน้ำตาลในร่างกายมีความสำคัญมาก
- หากมี Growth Hormone มากเกินไป จะทำให้เกิดการดื้ออินซูลิน และส่งผลให้น้ำตาลในเลือดสูง
- หากเราไม่ได้รับ Growth Hormone เพียงพอ หรือมีปัญหาด้านการผลิตฮอร์โมน ก็จะส่งผลให้เรามีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคเบาหวานได้
Growth Hormone สูง-ต่ำตามช่วงอายุ
ฮอร์โมนเจริญเติบโตเป็นสารสำคัญในการควบคุมการเจริญเติบโตของร่างกาย โดยเฉพาะในช่วงวัยรุ่น ฮอร์โมนนี้จะหลั่งสูงสุดในช่วงวัยรุ่น หลังจากนั้นจะลดลงเรื่อย ๆ ตามอายุ
ช่วงเวลาที่เด็กวัยรุ่นมีการเจริญเติบโตอย่างรวดเร็วเรียกว่า “Growth spurt” ซึ่งเป็นช่วงที่สูงขึ้นอย่างรวดเร็ว แต่เมื่อพ้นช่วงนี้ไปแล้ว ความสูงจะเพิ่มขึ้นในอัตราที่ช้าลง
สำหรับผู้หญิง จะเริ่มมี Growth spurt ก่อนผู้ชายประมาณ 2-3 ปี ที่อายุราว 13-15 ปี หลังจากนั้นอาจมีการเจริญเติบโตช้าลง เช่น หลังจากมีประจำเดือน ในกรณีของผู้หญิงที่มีโรค Precocious puberty หรือเข้าสู่วัยสาวก่อนกำหนด อาจมีความสูงที่น้อยกว่าเด็กทั่วไป ในช่วงวัยเจริญเติบโตนี้ ผู้หญิงอาจสูงกว่าผู้ชายเนื่องจากฮอร์โมนที่ทำให้ส่วนปลายของกระดูก (Growth Plate หรือ Epiphyseal plate) ขยายตัวทำให้กระดูกยาวขึ้น แต่เมื่อ Growth Plate ปิด กระดูกก็จะหยุดยืด และความสูงจะไม่เพิ่มขึ้นอีก
สำหรับผู้ชาย ช่วง Growth spurt จะเริ่มต้นในวัย 15-17 ปี และความสูงจะเพิ่มขึ้นอย่างช้าลงหลังจากนั้น สำหรับผู้ชายที่อายุ 50-60 ปี ฮอร์โมนเจริญเติบโตอาจลดลงเหลือเพียง 1 ใน 8 ถึง 1 ใน 9 เมื่อเทียบกับช่วงที่ฮอร์โมนสูงที่สุด
เมื่ออายุมากขึ้น กล้ามเนื้อจะลดลงและไขมันจะมาแทนที่ โครงสร้างของร่างกายจึงมีการเปลี่ยนแปลง การซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอของร่างกายก็จะช้าลง ทำให้เกิดรอยเหี่ยวย่น รวมถึงการเสื่อมของส่วนต่าง ๆ ที่สึกหรอขึ้นมา สุขภาพของร่างกายจึงเป็นเรื่องสำคัญที่ควรให้ความสำคัญในการดูแลรักษา
วิธีเพิ่มการหลั่ง Growth Hormone
- หลับให้ลึกและหลับให้สนิท ตื่นขึ้นมาสดชื่น ไม่มีปัญหาในการนอน
- ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ ช่วยเพิ่มฮอร์โมน
นอกจากนี้ การบาดเจ็บหรือติดเชื้อบางครั้งก็ทำให้ Growth Hormone เพิ่มได้ แต่ไม่ใช่วิธีหลักในการเพิ่ม
หากคุณมีปัญหาในการนอนหลับ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อแก้ปัญหา ซึ่งนอกจากจะทำให้การนอนดีขึ้นแล้ว ยังช่วยกระตุ้นฮอร์โมนเติบโตอีกทาง
สิ่งที่รบกวนการหลั่ง Growth Hormone
- โรคอ้วน ทำให้การหลั่ง Growth Hormone ลดลง
- ฮอร์โมนที่เกี่ยวกับการทานอิ่มบางตัว เช่น ghrelin, Adiponectin
เพื่อรักษาร่างกายให้อยู่ในสภาพที่ดีแม้วัยจะเพิ่มขึ้น การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการกิน การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ และการหายใจอย่างถูกต้องสามารถช่วยให้ร่างกายแข็งแรง ลดการเสื่อมของกล้ามเนื้อและการสะสมของไขมัน จะช่วยให้ Growth Hormone เพิ่มขึ้นได้ในระดับที่เหมาะสมตั้งแต่หนุ่มจนถึงช่วงแก่ จึงควรคุมน้ำหนัก คุมอาหาร และออกกำลังกายกันเป็นประจำ
คลิป Growth Hormone เพื่อการเจริญเติบโต และชะลอวัย ทำอย่างไรจึงจะมีฮอร์โมนนี้มากขึ้น โดย Dr.Tany
Source: Wikipedia